W historycznym rozwoju społeczeństw ukształtowały się dwie formy demokracji: bezpośrednia i pośrednia (przedstawicielska). Demokracja bezpośrednia Rodowód demokracji bezpośredniej wiąże się z systemem politycznym starożytnych Aten. Każdy obywatel ateński osobiście brał udział w rządzeniu państwem, uczestnicząc w obradach Jak zauważano – demokracja przedstawicielska opiera się na „wartościach kompromisu, kontynuacji 3 i konsensusu”, natomiast demokracja bezpośrednia na „ideałach szerokiej partycypacji, otwartego dostępu do procesu politycznego, równości politycznej”, W. Sadurski, Wszyscy jesteśmy ustawodawcami, „Rzeczpo-spolita” 1997, nr Czym demokracja różni się od republiki? "Demokracja to kult szakali wyznawany przez osły." Henry Louis Mencken. "Alternatywą dla demokracji jest Republika. Stany Zjednoczone nigdy nie były państwem demokratycznym. Demokracja to rządy ludu. Republika zaś to rządy prawa. Demokracja pośrednia -polega na wyborze przez obywateli przedstawicieli, którzy w ich imieniu będą sprawować władzę i podejmować decyzje. Demokracja bezpośrednia - polega na osobistym podejmowaniu decyzji politycznych przez obywatela. Formy demokracji. Frekwencja: 58,85 %. Referendum w sprawie wejścia Polski do Unii Europejskiej w Demokracja może być bezpośrednia lub pośrednia. W demokracji bezpośredniej decyzje państwowe podejmowane są na ogólnym zebraniu obywateli, w którym każdy ma prawo wyrazić swoje zdanie (na przykład demokracja ateńska) lub przeprowadza się głosowanie ludowe (referendum). Dịch Vụ Hỗ Trợ Vay Tiền Nhanh 1s. Różnica między demokracją bezpośrednią a pośrednią - Życie Zawartość: Demokracja bezpośrednia a pośredniaCo to jest demokracja bezpośrednia?Co to jest demokracja pośrednia?Jaka jest różnica między demokracją bezpośrednią a pośrednią? Demokracja bezpośrednia a pośredniaDemokrację bezpośrednią i pośrednią należy postrzegać jako dwa różne typy demokracji, między którymi można zidentyfikować pewne różnice. Podejdźmy w ten sposób do dyskusji o demokracji. W różnych krajach świata istnieją różne formy systemów politycznych i rządów. Od skrajnej prawicy, gdzie mamy dyktaturę, autokrację, monarchię, do środka, gdzie mamy różne typy demokracji i wreszcie po lewej stronie, gdzie mamy komunizm i socjalizm do rządzenia ludźmi, stwierdzamy, że jest to demokracja, ze wszystkimi jej szaleństwami i ograniczenia, które są wykorzystywane przez większość narodów świata. Chociaż istnieje wiele typów demokracji; tutaj ograniczymy się do klasyfikacji demokracji na demokracje bezpośrednie i pośrednie. Istnieją różnice w tych dwóch typach demokracji, o których będzie mowa w tym to jest demokracja bezpośrednia?Przed zrozumieniem pojęcia demokracji bezpośredniej konieczne jest zdefiniowanie terminu demokracja. Demokracja jest opisywana jako rządy ludu, przez ludzi i dla ludzi. Definicja ta podkreśla fakt, że demokracja może spełniać nadzieje i aspiracje mieszkańców danego kraju, a ich głos ma znaczenie przy podejmowaniu decyzji politycznych w sprawach, które są dla nich ważne. W demokracji istnieją dwa typy, a mianowicie demokracja bezpośrednia i pośrednia. Demokracja bezpośrednia jest kiedy głos ludu jest bezpośrednio słyszalny i liczony w formie referendum tak jak to miało miejsce w Kalifornii niedawno, kiedy ludzie głosowali nad przepisami dotyczącymi małżeństw homoseksualnych. Najlepszymi przykładami demokracji bezpośredniej są referenda, które odbywają się w wielu krajach w ważnych sprawach publicznych, aby pomóc ustawodawcom w opracowaniu prawa lub egzekwowaniu zmian w istniejącym prawie. Jednak demokracja bezpośrednia, jakkolwiek może się wydawać prosta, nie zawsze się do niej odwołuje, a kiedy dochodzi do poważnych problemów, tylko wybrani przedstawiciele mają władzę decydowania o losie swojej to jest demokracja pośrednia?Zanim przejdziemy do definicji demokracji pośredniej, należy zwrócić uwagę na tworzenie rządu. Oczywiste jest, że tworzenie rządów i podejmowanie decyzji w sprawach ważnych dla mieszkańców danego kraju nie jest łatwe, jeśli pozostawia się je ludziom do wykonania. Dlatego istnieje system wyborów przedstawicieli narodu i to właśnie ci przedstawiciele stają się ustawodawcami w parlamencie, czy jak to się nazywa w kraju. Jest to znane jako demokracja pośrednia przedstawiciele są wybierani przez samych ludzi, a zatem reprezentują poglądy, sympatie i antypatie ludzi. Jednak system ten jest wypaczony, ponieważ ustawodawcy pozostają z dala od rzeczywistości w terenie i często angażują się w korupcję z powodu władzy, jaką otrzymują. Zapominają, że rządzą przez ograniczony czas, a po kilku latach muszą stawić czoła to, że w przeciwieństwie do Demokracji Bezpośredniej w Demokracji Pośredniej ludzie wybierają swoich przedstawicieli do stanowienia lub zmiany prawa w parlamencie. Teraz podsumujmy różnicę w następujący ludzie wybierają swoich przedstawicieli do stanowienia lub zmiany prawa w parlamencie, jest to system demokracji bezpośrednia polega na tym, że głos ludzi jest bezpośrednio słyszany i liczony w formie referendum, tak jak to miało miejsce w Kalifornii niedawno, kiedy ludzie głosowali nad ustawami dotyczącymi małżeństw w większości krajów wyznawana i praktykowana jest demokracja pośrednia, ponieważ powszechnie uważa się, że zwykły człowiek nie jest ani tak dojrzały, ani zbyt inteligentny, aby móc myśleć w sposób decydujący w ważnych niektórych przypadkach demokracja bezpośrednia jest praktykowana w celu decydowania o losie prostych spraw, ale demokracja pośrednia jest głównie praktykowana w celu decydowania o sprawach o wielkim znaczeniu. Zdjęcie dzięki uprzejmości:1. „Spotkanie miasta Huntington”, autor: Redjar [CC BY-SA za pośrednictwem Wikimedia Commons2. „Election MG 3455” Rama [CC BY-SA za Wikimedia Commons Powrót Demokracja bezpośrednia i przedstawicielska Demokracja nie jest pojęciem jednoznacznym. Stosując kryterium zakresu udziału obywateli w sprawowaniu władzy, można wyróżnić co najmniej dwie postaci: demokrację bezpośrednią i demokrację pośrednią (reprezentacyjną, przedstawicielską). Obie mogą stwarzać pewne zagrożenia. Demokracja bezpośrednia wiąże się z problemem obywatelskich kompetencji, demokracja pośrednia, przedstawicielska jest z kolei często oskarżana o promowanie pasywnych postaw jednostek, spychanie ich poza sferę polityczności. Demokracja pośrednia zdaje się obecnie panować niepodzielnie we wszystkich krajach. Czy jednak demokracja bezpośrednia jest rzeczywiście tylko faktem historycznym? Czy pewne jej elementy nie mogłyby być nadal stosowane? Oto problemy, którym poświęcone są te zajęcia. Cele Po zajęciach uczniowie powinni umieć: definiować pojęcia demokracji bezpośredniej i pośredniej (reprezentacyjnej, przedstawicielskiej); wymienić zagrożenia związane z każdym z tych systemów; samodzielnie ocenić użyteczność obu systemów we współczesnym państwie. Środki dydaktyczne 1. Tekst "Demokracja bezpośrednia" 2. Tekst "Demokracja pośrednia (przedstawicielska)" 3. Tekst: Powrót demokracji bezpośredniej 4. Ćwiczenie "Jaka demokracja?" Przebieg zajęć 1. Podziel klasę na dwa zespoły, a każdy z zespołów na dwie grupy. 2. Członkom pierwszego zespołu rozdaj tekst o demokracji bezpośredniej (materiał pomocniczy nr 1), drugiego zaś tekst dotyczący demokracji przedstawicielskiej (materiał pomocniczy nr 2). 3. Poleć, aby w każdym zespole jedna grupa zanalizowała tekst pod kątem zalet omawianego systemu, druga zaś skoncentrowała się na jego wadach. 4. Po zakończeniu analizy tekstów poproś, aby zespoły przeprowadziły debatę, której efektem musi być podjęcie decyzji, czy przedstawiony system ustrojowy uważają za możliwy do zastosowania w warunkach współczesnego państwa. 5. Kiedy oba zespoły ustalą swoje stanowiska, poproś uczniów wybranych z każdego zespołu o przedstawienie opinii zespołu całej klasie. Pamiętaj, że uczniowie w swoich wypowiedziach muszą uzasadnić zajęte stanowisko. 6. W rozmowie uporządkuj podane przez uczniów argumenty, zapisując je na tablicy w dwóch kolumnach: pozytywów i negatywów. Prawdopodobnie w pierwszej kolumnie znajdą się argumenty przemawiające za demokracją reprezentacyjną oraz dotyczące referendum. Zwróć uwagę, że tak właśnie w uproszczeniu wygląda schemat ustrojowy demokracji konstytucyjnej. 7. Poproś klasę o przeczytanie materiału pomocniczego nr 3. Poproś o zreferowanie przedstawionych tam koncepcji. Wyjaśnij wszystkie niejasności. Zastanówcie się wspólnie, na ile każda z koncepcji jest realistyczna i użyteczna. A może sami uczniowie będą mieć jakieś interesujące propozycje? Pozwól im na krótką dyskusję. 8. Jeśli uważasz za stosowne sprawdzić zdobytą przez uczniów wiedzę, możesz się posłużyć ćwiczeniem "Jaka demokracja?" (materiał pomocniczy nr 4). 9. Zapowiedz, ze w czasie pracy nad tematami z działu "Modele demokracji" uczniowie będą indywidualnie realizowali projekt w formie teczki (portfolio) zatytułowany "Panorama demokracji". Każdy uczeń będzie zbierał materiały na temat różnych aspektów sprawowania władzy i funkcjonowania demokratycznych procedur i instytucji w wybranym przez siebie państwie. Nauczyciel powinien zadbać, by każdy uczeń opracowywał teczkę o innym kraju. W trakcie kolejnych lekcji przedstawiane będą elementy modelowych rozwiązań ustrojowych - zadaniem uczniów w ramach projektu będzie zebranie informacji na temat danego zagadnienia w wybranym przez nich państwie. Jeśli nie zrobiłeś tego wcześniej, przedstaw uczniom tematy kolejnych zajęć. Możesz się posłużyć w tym celu spisem pytań, zamieszczonym na stronie tytułowej rozdziału. Ułatwi to uczniom wcześniejsze zbieranie materiałów do wszystkich zagadnień. Oczywiście portfolio nie musi ograniczać się do kwestii poruszanych na lekcjach - uczniowie mogą dodać inne ciekawe informacje i zdjęcia ilustrujące życie w danym państwie. Teczka powinna zawierać między innymi: - krótkie informacje encyklopedyczne i historyczne; - symbole narodowe i państwowe; - fotografie; - sylwetki polityków i innych osobistości życia publicznego; - artykuły prasowe; - cytaty z prac naukowych i literatury pięknej; - przykłady aktów prawnych, ilustrujących rozwiązania ustrojowe. Wyznacz przybliżony termin oddania prac. Wyjaśnij inne wątpliwości, podaj przykładowe źródła, z których uczniowie mogą skorzystać przygotowując teczki. Ustalcie wspólnie kryteria ocen oraz standardy ich wykonania. Mogą to być między innymi: - merytoryczna wartość zebranych materiałów; - ich związek z poruszanymi w dziale kwestiami; - twórcze podejście do tematu; - atrakcyjna forma prezentacji; - staranność wykonania. Wykonanie projektu może być oceniane na różne sposoby: * przez samego nauczyciela; * przez nauczyciela i uczniów (wszystkich lub kilku); * przez jury, w skład którego mogą wchodzić - oprócz nauczyciela edukacji obywatelskiej - także nauczyciel geografii, wychowawca klasy, przedstawiciel samorządu uczniowskiego, ktoś z rodziny ucznia (wybrany przez niego samego), kolega z klasy. Pojęcia i terminy *demokracja bezpośrednia *demokracja pośrednia *demokracja przedstawicielska *demokracja reprezentacyjna *referendum *inicjatywa ustawodawcza *procedura odwoławcza *kompetencje obywatelskie Literatura * Giovanni Sartori, Teoria demokracji, Warszawa 1993 * Konstanty A. Wojtaszczyk, Kompendium wiedzy o państwie współczesnym, Warszawa 1995 * Marcin Król, Słownik demokracji, Kraków 1989 MATERIAŁ POMOCNICZY NR 1 Demokracja bezpośrednia Demokracja - dosłownie "władza ludu", pojęcie oznaczające początkowo typ ustroju, w którym ogół obywateli sprawuje władzę poprzez bezpośrednie głosowanie nad wszystkimi sprawami dotyczącymi państwa. System ten powstał w Atenach na przełomie VI i V wieku w wyniku reform ustrojowych przeprowadzonych przez Klejstenesa. Demokracją bezpośrednią nazywamy taki typ ustroju, w którym zasadnicze decyzje podejmowane są bez pośrednictwa instytucji pochodzących z wyboru. W praktyce oznacza to absolutną realizację podstawowego elementu pojęcia demokracji - władzy ludu. Każdy z obywateli bezpośrednio podejmuje decyzje - zgodnie z własnymi przekonaniami i wiedzą - dotyczące całego państwa. Wszystkie instytucje państwowe podlegają bezpośredniej ocenie i kontroli całej społeczności, nie ma więc rozdziału władz ani niezależności władzy sądowniczej. Wybory w demokracji bezpośredniej są zbędne, obywatele bowiem, sami stanowiąc władzę najwyższą - nie potrzebują swojej reprezentacji we władzach. Istotnym problemem związanym ściśle z takim typem ustroju jest kwestia kompetencji ciała decyzyjnego, czyli społeczeństwa. Nie sposób wymagać od każdego obywatela dobrej znajomości polityki międzynarodowej, kierowania państwem, prawa itp. Mimo to w demokracji bezpośredniej obywatele muszą podejmować wszystkie ważniejsze decyzje wymagające wiedzy w tych właśnie dziedzinach. Może to prowadzić bądź do podejmowania decyzji błędnych, bądź do wzrostu roli osób niekoniecznie kompetentnych, ale umiejących przekonywać do swoich racji; przykładem jest rola demagogów w demokracjach starożytnych. Ponadto z systemem tym związane są trudności wynikające z czasu, w którym może zostać podjęta decyzja, co ma niekiedy decydujące znaczenie dla losów państwa. W sytuacji gdy decyzja należy do wszystkich obywateli, opowiedzenie się za konkretnym rozwiązaniem danego problemu wymaga - ze zrozumiałych względów - wiele czasu. Dlatego też demokracja bezpośrednia w okresie jej istnienia (tzn. w starożytności) występowała w państwach, których społeczności liczyły co najwyżej kilkadziesiąt tysięcy obywateli. Rozwój techniczny ułatwiający dostęp do informacji i ich przekazywanie powoduje, iż pojawiają się koncepcje powrotu do demokracji bezpośredniej poprzez np. sieć komputerową. Jakkolwiek rozwiązuje to problem szybkości decyzyjnej (pomijając jego realność np. w Polsce), równocześnie jednak, jak wskazuje Giovanni Sartori, umożliwia osiągnięcie ewentualnego kompromisu w kwestiach spornych, decyzja bowiem podejmowana w zaciszu własnego domu za pośrednictwem komputera może być jedynie decyzją "za" lub "przeciw", nie można jej natomiast podjąć na podstawie dyskusji z resztą decydentów, których może być np. pięćdziesiąt milionów. Obecnie w formie klasyczniej nigdzie nie występuje demokracja bezpośrednia. Jej elementem najczęściej funkcjonującym w nowoczesnych państwach jest referendum, czyli podejmowanie ważnych decyzji państwowych poprzez głosowanie powszechne. Nie jest ono często stosowane ze względu na koszty, konieczne przygotowania itp. Zwolennicy koncepcji demokracji bezpośredniej uważają, iż pewne jej elementy mogłyby z pożytkiem wzbogacić demokrację przedstawicielską, podkreślają ponadto, że argument związany z kompetencjami decydentów jest nieprzekonywający, skoro tym samym osobom, którym odmawia się prawa podejmowania decyzji politycznych, daje się prawo wyboru przedstawicieli; demokracja przedstawicielska odwołuje się więc ostatecznie do kompetencji i rozsądku wyborców, zakładając ich racjonalny wybór. Bardzo poważnym argumentem na rzecz demokracji bezpośredniej jest to, iż pozwala ona obywatelom na rzeczywisty wpływ na rządzenie państwem. Obywatel nie jest biernym widzem, którego udział w życiu politycznym ogranicza się do wrzucenia kartki do urny wyborczej raz na kilka lat, ale aktywnym uczestnikiem politycznych dyskusji i sporów. Zwolennicy tej koncepcji twierdzą także, że przeciwdziała to alienacji elit politycznych, które w jakimś momencie mogą uznać własne dobro za tożsame z wspólnym dobrem wszystkich obywateli. MATERIAŁ POMOCNICZY NR 2 Demokracja przedstawicielska Demokracja - dosłownie "władza ludu", pojęcie oznaczające początkowo typ ustroju, w którym ogół obywateli sprawuje władzę poprzez bezpośrednie głosowanie nad wszystkimi sprawami dotyczącymi państwa. System ten powstał w Atenach na przełomie VI i V wieku w wyniku reform ustrojowych przeprowadzonych przez Klejstenesa. Demokracja w swojej pierwotnej postaci istniała jedynie w starożytności. Współcześnie używając terminu demokracja, mamy zazwyczaj na myśli system, w którym władzę sprawują reprezentanci społeczeństwa wyłonieni w drodze wyborów powszechnych. Tworzą oni ciało zbiorowe, zwane legislatywą, które sprawuje władzę ustawodawczą. Legislatywa powołuje organy władzy wykonawczej, a często również sądowniczej. Taki typ demokracji nazywamy demokracją pośrednią, przedstawicielską bądź reprezentacyjną. We współczesnych państwach demokratycznych relacje między trzema władzami (ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą), ich kompetencje, wzajemne zależności, zakres kontroli władzy ustawodawczej nad wykonawczą określa ustawa zasadnicza, czyli konstytucja. Parlament, rząd i niezawisłe sądy sprawują władzę w państwie w ramach obowiązującego prawa. System taki gwarantuje udział wszystkich zainteresowanych obywateli w sprawowaniu władzy, ograniczając jednocześnie liczbę osób bezpośrednio decydujących o kształcie prawa oraz polityce wewnętrznej i zewnętrznej państwa, co umożliwia sprawne podejmowanie decyzji. Konieczność rywalizacji o głosy wyborców przyczynia się do podniesienia poziomu kompetencji polityków i zmusza ich do uwzględniania opinii obywateli. Z systemem demokracji reprezentacyjnej łączy się instytucja partii politycznej, czyli organizacji dążącej do przejęcia władzy dzięki wygranym wyborom; w kampanii wyborczej podstawową rolę odgrywa kompleksowy program partii. Oczywiście, warunkiem rywalizacji między partiami jest istnienie co najmniej dwu partii o odmiennych programach. Aby uzyskać głosy wyborców, kandydat danej partii zabiegający o miejsce w parlamencie musi przedstawić jak najlepszy program i być człowiekiem gwarantującym jego realizację, w przeciwnym razie nie ma szans przekonania kandydatów innych partii. Istnieją jednak pewne niebezpieczeństwa związane z demokracją reprezentacyjną. Należą do nich: mniej więcej równy podział miejsc w parlamencie pomiędzy dwie partie oraz obecność wielu słabych ugrupowań; obie sytuacje umożliwiają sformowanie trwałego rządu, co może powodować poważne trudności w sprawnym zarządzaniu państwem. Zdarza się również, że polityk tworzy swój program jedynie w celu uzyskania głosów wyborców, nie mając zamiaru realizowania go po dojściu do władzy. Bywa także, iż rząd wywodzący się z jakiejś partii, unika niepopularnych, acz koniecznych dla państwa, decyzji, aby nie zrażać wyborców i zapewnić sobie miejsce w przyszłym parlamencie i rządzie. Krytycy demokracji przedstawicielskiej podważają jej istotę, tj. reprezentatywność, która ich zdaniem, może być pozorna. Jeśli 40% obywateli w danym państwie bierze udział w wyborach i 51% z nich głosuje na jedną partię, wówczas partia ta formuje rząd i uchwala ustawy, reprezentując zaledwie ok. 20% społeczeństwa. Innym równie poważnym problemem jest kwestia rzeczywistego wpływu obywateli na decyzje władz. Niektórzy twierdzą, że społeczeństwo naprawdę sprawuje władzę jedynie raz na cztery lata, tzn. w momencie wyborów. Inni dowodzą jednak, iż politycy stale muszą brać pod uwagę zdanie wyborców ze względu na następne wybory. Tak więc obywatele - przynajmniej pośrednio - przez cały czas kontrolują swoich reprezentantów. Zwolennicy koncepcji demokracji przedstawicielskiej często jednak nie doceniają znaczenia aktywnego uczestnictwa obywatelskiego; polityka w ich pojęciu to wewnętrzna rozgrywka elit, które co najwyżej szukają aprobaty obywateli w wyborach i badaniach opinii publicznej. We współczesnych demokracjach liberalnych "wolność od polityki" zmienia swój charakter: obywatel już nie tylko m o ż e nie zajmować się polityką, ale nawet n i e p o w i n i e n się nią zajmować. Od kilkunastu lat w Europie Zachodniej mówi się o kryzysie tego modelu demokracji; bierność obywateli powoduje, iż nie są w stanie utożsamiać się z jakąkolwiek partią polityczną. Zgłoszono wiele propozycji wzbogacenia demokracji przedstawicielskiej o elementy demokracji bezpośredniej, jednak rzadko zostały one zastosowane w praktyce. Stałym kontrargumentem jest tu nie tylko kwestia technicznych możliwości, ale i kompetencji. Zwolennicy demokracji przedstawicielskiej negują posiadanie odpowiednich kompetencji zwykłych obywateli i sceptycznie oceniają możliwość stałego ich zaangażowania w sprawy publiczne. Owszem, zdarza się to w okresach rewolucji bądź pojawienia się wyjątkowo kontrowersyjnych problemów, poza tym czasem jednak obywateli polityka nie interesuje i są zadowoleni, gdy nie muszą się nią zajmować. MATERIAŁ POMOCNICZY NR 3 Powrót demokracji bezpośredniej Z amerykańskich badań wynika, że znaczną popularnością wśród obywateli USA cieszą się idee referendów, inicjatyw (stanowych) obywatelskich oraz odwoływania osób wybranych. (...) Ogólnie, procedury te prowadzą, zdaniem jednego z prezydentów USA [W. Wilsona], do wzmocnienia, a nie do zniszczenia systemu reprezentatywnego. Inicjatywa obywatelska, referendum i procedura odwoływania już wybranych osobistości życia politycznego stwarzają możliwość dialogu polityka z wyborcami, wzmacniając głos tych ostatnich. I tak więc inicjatywa pozwala wyborcom zaproponować środki legislacyjne (inicjatywa ustawodawcza) lub poprawki do konstytucji (inicjatywa konstytucyjna) poprzez wypełnienie petycji, posiadającej odpowiednią liczbę ważnych podpisów uprawnionych do tego obywateli. Referendum poddaje proponowane lub istniejące prawa i ustawy pod osąd wyborców, którzy mogą je zaaprobować bądź odrzucić. Procedura odwołania (recall) pozwala wyborcom usunąć lub zwolnić osobistości oficjalne przez wypełnienie petycji posiadającej odpowiednią liczbę ważnych podpisów, żądających głosowania w sprawie kadencji danej osobistości. Procedura odwołania wymaga z reguły, by petycja została podpisana przez 25% procent tych wyborców, którzy oddali swój głos podczas ostatnich wyborów, przy czym prawie zawsze żąda się przeprowadzenia specjalnych wyborów. Żądanie odwołania różni się od zaskarżenia tym, że to ludność, a nie władza ustawodawcza, inicjuje wybory i określa ich rezultat za pomocą swych głosów. ( Cronin, Direct Democracy) (...) Jedna z nowych amerykańskich propozycji próbuje połączyć wpływ przeciętnego obywatela na decyzje polityczne z odpowiednimi kompetencjami. Postuluje ona rozszerzenie ateńskiej praktyki na państwa współczesne poprzez reprezentatywny wybór małych grup face-to-face. Grupy te będą następnie dyskutowały ważne dla obywateli sprawy z kandydatami na stanowisko prezydenta USA, co przypomina nieco greckie debaty przygotowawcze probouleusis. (...) Aby system polityczny mógł być z sensem nazwany reprezentatywnym (...) [Marcus Schmidt] proponuje rozbudowanie parlamentu (w Danii jednoizbowego) o "izbę elektroniczną", składającą się z szerokiej reprezentacji wyborców. Autor postuluje, by każdy dorosły Duńczyk otrzymał co najmniej raz w życiu możliwość bezpośredniego wpływania na decyzje polityczne. Oto więc na zasadzie rotacji, przypominającej nieco ateński system losowania, wybiera się co roku około 70 tysięcy obywateli, którzy dzięki sprawności współczesnych połączeń technologicznych (tzw. telefonów komórkowych), wypowiadają się w sprawie uchwał zapadających w parlamencie. Wyniki ich głosowania pojawiają się natychmiast na tablicy świetlnej w parlamencie. Gdy rezultat głosowania tej grupy obywateli zgodny jest z opinią większości parlamentarnej, uchwała parlamentu zostaje zatwierdzona. Jeżeli decyzja 70 000 obywateli jest sprzeczna z głosem większości w parlamencie, zarządza się w tej sprawie powszechne referendum. Ową grupę obywatelską nazwał autor "miniDanią", gdyż, wedle obliczeń statystycznych, jej decyzje pokrywają się prawie dokładnie ze zdaniem wszystkich Duńczyków w danej sprawie. Autor sądzi, że podobne grupy obywateli można wprowadzić w innych krajach Unii Europejskiej, jako instytucję wzmacniającą zarówno reprezentatywność parlamentów narodowych, jak i Parlamentu Europejskiego (wówczas będzie to tak zwana miniEuropa). Bronisław Świderski, Gdańsk i Ateny, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 1996, s. 222-228 MATERIAŁ POMOCNICZY NR 4 Jaka demokracja? Określ, które z podanych sytuacji ilustrują podstawowe zasady działania demokracji bezpośredniej, które reprezentacyjnej, a które w ogóle nie są sytuacjami demokratycznymi. Uzasadnij krótko swój wybór. - Zebranie członków związku zawodowego w zakładzie pracy podejmujące decyzję w sprawie rozpoczęcia strajku - Walne zgromadzenie członków spółdzielni mieszkaniowej ustalające zasady wynajmu lokali - Zarządzone przez prezydenta referendum w sprawie powszechnej prywatyzacji - Wybory do samorządu terytorialnego - Uchwalenie wotum nieufności dla rządu - Negocjacje komisji trójstronnej: pracodawców, związkowców i rządu - Wystawienie przez nauczyciela ocen semestralnych - Decyzja dyrektora przedsiębiorstwa o zwolnieniu jednego z pracowników - Zakwalifikowanie się drużyny piłkarskiej do kolejnej rundy rozgrywek

czym sie różni demokracja pośrednia od bezpośredniej